Fjalori i Informatikes
Fjalori i informatikės
Analog
Proces i cili vazhdon me njė ritėm tė pandryshuar. E kundėrta e analogut ėshtė digitali.
ASCII
Shkurtesė pėr American Standard Code Information Interchange. Ėshtė njė tabelė me 7 bit.
Basic
Beginners All purpose Symbolic Instruction Code. Gjuhė programuese me qėllim tė pėrvetsimit tė programit tė zhvilluar nė vitet 1963-65 nė njė kolegj tė SHBA-sė.
BPS
Bits pro Second BPS. Kjo ėshtė shkurtesė pėr matjen e transfermit tė shenimeve nė sekondė.
Binar
Dual, nė dy pjesė apo dy vlersime rrjedh nga gjuha angleze Binary.
Bit
Vlera e kėsaj mund tė jetė 0 apo 1. Binary Digit.
Boot
Startimi i kompjuterit. Programi i parė i cili startohet nga ROM`i (Read Only Memory).
Byte
Njėsi matėse pėr memorje. Njė byte (lexo: bajt) i ka 8 bit.
C, C++
C ėshtė njė gjuhė programuese e cila ėshtė e zhvilluar nė vitin 1973 pėr sistemin punues “UNIX”. Kjo gjuhė programuese ėshtė zhvilluar nė vitin 1986 dhe merr emrin C+. Dhe mė vonė merr emrin C++, ku ka ndryshime nė pėrpunimin e objekteve.
CAD
Computer Aided Design. Program pėr konstuktimin dhe vizatimin e projekteve teknike. CAD tė njohura momentalisht janė: CATIA (IBM), AutoCAD (Autodesk) si dhe e specializuar pėr vizatime teknike nė 3D ėshtė Pro Enginner (PTC).
CAE
Computer Aided Engineering. Program pėr planifikimin dhe projektimin e projekteve inxhinjerike.
CAM
Computer Aider Manufacturing. Finalizimi i produkteve me ndihmen e makinave si psh. CNC (Computer Numerical Control)
CAP
Computer Aided Planing. Planifikimi dhe pėrgaditja e pėrpunimit apo projektit.
CASE
Computer Aided Software Engineering. Pėrmbanė njė sasi tė veprimeve siē janė: pėrpunimi i programeve, pėrkthimi i tyre, editorėt etj.
CAQ
Computer Aided Quality Control. Metoda pėr kontrollimin e qualiteteve tė produkteve pėrmes kompjuterit.
CD-ROM
Computer Disk-Read Only Memory. Bartėsi memorizues optik. Kėtu nuk mundemi tė i regjistrojm shenimet tona.
Chip
E ndėrtuar nga siliciumi dhe ėshtė element gjysmė pėrēues.
CNC
Computer Numerical Control. Dirigjimi i makinave psh. nė industrinė mekanike.
Cod
Njė lloj ēelsi, me tė cilin bėhet e pamundur hapja psh. e programeve nga personat e pa autorizuar.
Computer
Emri internacional pėr kompjuterėt personal. Rrejdh nga flaja Computare qė do tė thotė Llogaritje.
CPU
Computer Procesor Unit. Ky ėshtė njė procesor kryesor i cili dirigjon gjithė kompjuterin.
Cursor
Treguesi i pozitės sė shkrimit. Paraqitja e tij nė monitor tregon vendim e veprimit.
DOS
Disk Operating System. Sistemi punes prej tė cilit startohet (booting) kompjuteri dhe programet tjera.
Dual
Sistemi binar
Digital
Digi-Gishti. Diēka qė mund tė numėrohet, psh. numra dhe shėnime qė sistemi kompjuterik mund t`i llogaritė.
Disketa
Memorizuesi ekstern. Floppy Disk
Electronic Mail- E-mail
Transferimi i informatave pėrmes shtegtimit elektronik.
Floppy disk
lexo-disketa
Formatim
Urdhėr me tė cilin mund tė formatohet disketa apo H-disku, pra me ketė urdhėr fshihet disketa apo hard disku.
Gateway
Lloj kompjuteri (Server-Hyrje) i cili mundėson hyrjen nė bashkėsin e sistemeve kompjuterike tė lidhur nė rrjetin kompjuterik psh. LAN Local Area Network
Gbyt
1 Gigabyt=1073741824 Byt, kjo ėshtė njėsi pėr matjen e memorjes kompjuterike.
Hard Disc H-Disc
Disku i cili ndodhet nė njėsin qendrore kompjuterike ku deponohen programet.
Hardware
Komponentet fizike si psh. Printeri, Monitori, Tastatura etj.
Hidden Files
Pėrmbajtjet e fshehura tė datave.
Http
Hyper Text Transfer Protocol. Protocol me tė cilin mundėsohet bartja e informacioneve nė internet.
ID
Identification-Njohja apo identifikimi
Input
Hyrja e informatave
ISDN
Integrated Service Digital Network, rrjetė komunikimi e ndėrtuar mbi principin e transferimit digital tė informatave.
Kb
1Kilobyt = 1024 Byt, njėsi matėse e memorjes kompjuterike.
Keyboard
Fjalė anglezė qė do tė thotė Tastaturė.
LAN
Local Area Network, rrjeta kompjuterike e kufizuar vetėm nė njė lokal.
LCD
Liquid Crystal Display. Monitor i cili bėhet me tekniken e perpunimit tė kristaleve.
Mailbox
Arka postale elektronike.
Mbyt
1 Mbyt = 1048576 Byt, njėsi matėse e memorjes kompjuterike
Menu
Pėrmbajta e urdhėrave, e cila zakonisht gjendet nė anėn e majt lartė programeve.
Maus
Mini elektronik, me tė cilin mundet tė levizni kursorin nė monitor.
Mikroprocessor
Ėshtė njė Chip elektonik i cili ka funksionin kryesor nė sistemet kompjuterike.
MODEM
MO-Modulator, DEM-Demodulator. Ky mundėson komunikimin nėpėrmes dy kompjuterave.
Network Software
Program me tė cilin mundesohet punimi nė rrjetė kompjuterike
Output
Dalje e shėnimeve nga sistemi kompjuterik, kėtu bėnė pjesė edhe Printeri apo Monitori.
OS/2
Sistem punes si psh. Windows, i cili ėshtė zhvilluar nga firma amerikane IBM.
Pentium
Njė lloj procesori i firmės Intel. Llojet: Pentium III, IV, Celereon etj.
Pixel
Picture Element. Elementi mė i vogel i cili prezentohet psh. nė Monitor apo Priter.
PostScript
Gjuhė programuese e cila dirigjon printerin.
Printer
Shtypėsi
RAM
Random Access Memory. Ėshtė memorja nė tė cilan shkruhen dhe lexohen programet. (ROM-memorja vetėm pėr lexim).
ROM
Read Only Memory. Memorje nė tė cilėn mundėsohet vetėm leximi i programeve.
Scanner
Periferi e sistemit kompjuterik, me tė cilin mundėsohet kopjimi i dokumenteve nė monitor pastaj ku mundet tė bėhet pėrpunimi.
Server
Kompjuteri kryesor nė njė rrjetė, prej tė cilit psh. mundėsohet ndrrimi i pasėordit.
Software
Programe kompjuterike tė cilat mund tė jenė tė shkruara nė shumė gjuhė tė ndryshme programuese si psh. Pascal, C++ etj
Streamer
Periferi e kompjuterit nė tė cilin mundėsohet sigurimi i shenimeve nė njė shirit memorizues.
TCP/IP
Transmision Control Protocol/ Internet Protocol. Protokolli i kontrollimit kur komunikohet pėrmes internetit.
Unix
Sistem punues i cili ėshtė zhvilluar nė SHBA.
Utility
Programe pėr shėrbime tė ndryshme
VGA
Video Graphics Array.
WAN
Wide Area Network, rrjeta e cila mundėson komunikimin nė njė hapėsirė tė gjėrė psh. nėpėr qytete. Ėshtė e kundėrta e LAN`it.
Word
Program pėr pėrpunimin e teksteve e cila zhvillohet nga firma e njohur Microsoft
|
Euro Converter
Copenhagen Time